Na posiedzeniu Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi toczyła się dyskusja nad III wersją Krajowego Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027, który na wiele lat będzie wpływał na polskie rolnictwo. Zastrzeżenia do tego planu mają nie tylko posłanki i posłowie, ale i organizacje ekologiczne oraz samorządy województw, którym zabiera się możliwość zarządzania – i tak obniżonymi z 0,5 mld na 335 mln euro – środkami na infrastrukturę tak potrzebnymi w rozwoju obszarów wiejskich.
Zadałam pytania dotyczące 2 ekoschematów zawartych w planie.
1. W ekoschemacie „Uproszczone systemy uprawy” nie ma żadnych ograniczeń w stosowaniu herbicydów totalnych, które są podstawową metodą walki z chwastami. W Polsce ok. 75% gruntów ornych zajmują zboża, z czego można wysnuć wniosek, że płodozmian nie jest zróżnicowany i prawidłowy, co oczywiście skutkuje większym zachwaszczaniem. Do zwalczania chwastów stosuje się co najmniej jeden oprysk herbicydem totalnym zawierającym glifosat w ilości ok. 1,1-1,4 kg substancji czynnej/ha. Oznacza to zwiększoną chemizację środowiska i żywności, a także zwiększenie stosowania nawozów mineralnych za dodatkową dopłatą 601 zł/ha. W związku z powyższym ten schemat powinien nosić nazwę „schemat herbicydowy”, a nie „ekoschemat”.
Dlatego postuluję wprowadzenie zakazu stosowania herbicydów totalnych w tym schemacie, a dopuszczenie wyłącznie stosowania jednego oprysku herbicydem selektywnym. EKOSCHEMATY MAJĄ BYĆ W CAŁOŚCI SKIEROWANE NA OCHRONĘ ŚRODOWISKA I KLIMATU – jak się ma do tego dopuszczenie glifosatu w tym ekoschmacie, gdy mówi się o wprowadzeniu zakazu stosowania glifosatu w UE w 2022 r.
2.W jaki sposób ekoschemat „Dobrostan zwierząt” ma się przyczynić do rzeczywistej poprawy dobrostanu zwierząt gospodarskich? Jeżeli np. dopuszcza się utrzymywanie loch w kojcach okołoporodowych przez 8 dni? Dlaczego w tym ekoschemacie nie nakłada się obowiązku zapewnienia wzbogaconego środowiska? W jaki sposób przyczynia się do obniżenia stosowania środków przeciwdrobnoustrojowych (antybiotyków) w produkcji zwierzęcej? O ile mają zostać zredukowane te środki dzięki ekoschematowi „Dobrostan zwierząt”? Dlaczego jednym z kryteriów tego ekoschematu nie jest zatem wydłużenie okresu odstawiania młodych od matek, jeśli badania pokazują, że wydłużenie okresu odsadzania o 10 do 14 dni pozwala na zmniejszenie zużycia antybiotyków o ponad połowę?
Ponadto niezrozumiałe jest ustawienie płatności do krów mlecznych, w następujący sposób:
dobrostanu krów mlecznych – wypas: 185 zł/krowę,
dobrostanu krów mlecznych – zwiększona powierzchnia bytowa: 595 zł/krowę,
To płatność do wypasu powinna być zwiększona, gdyż wymaga włożenia znacznie większej pracy w odpowiednie zarządzanie stadem. Zatem płatności te powinny zostać odwrócone na korzyść stosowania wypasu.
Ponadto z dopłat z ekoschemat „Dobrostan zwierząt” powinny być wyłączone bardzo duże gospodarstwa (powyżej 210 DJP) jeśli rzeczywiście ten ekoschemat ma się przyczynić do zmniejszenia koncentracji produkcji zwierzęcej i jej rozproszenia.